Endometriose, astma & seks
Sascha Woudenberg (zij/haar, 26 jaar)
@mankemensenpodcast
Ik heb lang niet durven toegeven dat ik seksuele beperkingen ervaar door mijn ziekte. Ik ben onzichtbaar ziek. Mensen die mij niet kennen nemen vaak aan dat ik een ‘gezonde jonge vrouw’ ben. Ik maak op bepaalde dagen gebruik van een rolstoel, maar verder is er weinig tastbaars ‘ziek of beperkt’ voor de buitenwereld. Dat maakt dat ik soms toch de behoefte voel om te conformeren aan dat beeld van de buitenwereld. Toch heb ik endometriose, ernstig astma en een immuundeficiëntie waardoor chronische vermoeidheid en chronische pijn permanent aanwezig zijn. Tijdens daten vond ik dat lastig. Mijn eerste partner ontmoette ik op het voortgezet speciaal onderwijs (een school voor mensen met een ziekte of beperking) en na een hechte vriendschap groeide dat uit tot een romantische relatie. Hij wist dus vanaf het begin waar hij aan begon en ik ook; we hadden allebei energiebeperkingen door onze aandoeningen.
Dit was ook de periode waarin ik seksueel actief werd. Ik was toen 17 en tegen extreme menstruatieklachten en hevige bloedingen gebruikte ik al bijna 4 jaar de anticonceptiepil. Dat werkte redelijk. Naast dat ik op veel dagen geen energie had voor seks, begonnen er toch weer wat nieuwe klachten te ontstaan. Zo bloedde ik vrijwel na elke keer dat we seks hadden, krampte mijn baarmoeder nog uren na en kwam ik eigenlijk nooit klaar omdat ik gewoonweg de energie niet had om uit te zoeken hoe we dat voor mij werkbaar konden maken (plus, de focus lag op penetratie want heteroseks haha).
Nadat dat 2,5 jaar later uitging ben ik 5 jaar single geweest waarin ik wel wat heb gedate (inclusief een aantal keer seks) maar het ingewikkeld vond om uit te vinden wanneer en hoe ik iemand zou vertellen over mijn beperkingen. Inmiddels weet ik dat veiligheid, open communicatie en in hoeverre de ander ook delen over diens leven deelt bepalend zijn. Als ik me veilig voel vertel ik het liefst gedurende de eerste of tweede date al dat ik ziek ben en wat dat een beetje op dagelijkse basis voor me betekent. Ik heb liever dat iemand vanaf het begin weet waar die aan begint of dan al afhaakt, want dat scheelt een hoop teleurstelling voor beide partijen.
Bij mijn huidige partner ging dat gelukkig allemaal heel organisch, we begonnen na een Tindermatch te appen over alles en niks, inclusief onze beperkingen. M’n vriendin is vooral mentaal ziek, ik vooral lichamelijk. Maar daar zijn zoveel overlappingen in te vinden, want we ervaren beiden zowel lichamelijke als fysieke klachten. Dus begrip was snel gevonden.
De seks is ook beter en leuker dan dat het ooit geweest is. Dat komt door verschillende factoren: ik weet beter wat ik wel en niet lekker vind, weet inmiddels dat ik endometriose heb, wat mijn lichaam aankan en durf dat beter te communiceren. Eerder schaamde ik me voor standjes die ik niet volhoud, benauwdheid door de fysieke inspanning, een pijnlijk orgasme of bloeden.
Ook nu ervaar ik echt nog wel wat seksuele beperkingen die niet altijd even makkelijk zijn. Door de hormoonbehandeling die ik krijg ervaar ik enorme schommelingen in libido, emoties, energie en pijn. Ook nu bloed ik nog vaak na de seks (ook zonder enige penetratie) en kan mijn baarmoeder al gaan krampen als we zoenen. Maar ik voel ruimte om samen gewoon wat te experimenteren, een adempauze in te lassen of het eerlijk te zeggen als ik te veel pijn ervaar. Zowel mijn open communicatie als de begripvolle reactie van m’n partner maken dat dat soepel verloopt en er minder schuldgevoel bij ons beiden heerst. Want ook mijn partner kon soms het idee hebben dat zij de oorzaak was van mijn pijn, uitputting of lage frequentie van vrijpartijen.
Dat laatste kan op zich nog kloppen, want Sophie hecht überhaupt niet veel waarde aan seks en ziet het vooral als leuke bonus. Ook dat verlaagt de prestatiedruk die ik eerder wel ervaarde, het boeit haar namelijk niet zoveel als er een tijd niks gebeurt. Maar we hebben het vaak over of we beiden nog tevreden zijn, nieuwe dingen zouden willen proberen en hoe we aan onze eigen en elkaars behoeften kunnen voldoen. En dat vind ik dus heel hot!
Tips en tricks voor mensen met energiebeperking en/of endometriose:
- Als dat je lukt, ga met jezelf aan de slag. Masturbatie heeft voor mij bijvoorbeeld heel veel duidelijkheid geschept in hoe ik comfortabel en met minder pijn een orgasme kan bereiken.
- Leg niet te veel nadruk op penetratie, dat is echt overrated (in onze maatschappij en binnen heteroseks). Juist bij endometriose kan dit de meest pijnlijke manier van seks zijn
- Maak het jezelf comfortabel, denk niet aan standjes of methodes waarmee je 'het zou moeten kunnen' maar wees creatief en ga soms gewoon voor gemak en comfort.
- Bespreek je seksuele problemen met je arts! De mijne reageerde heel begripvol en wanneer nodig kun je doorverwezen worden naar een specialist of hulpmiddelen vinden.
- En de minst populaire tip: Houd je sokken aan (I know, sexyyy)! Door Raynaud heb ik oneindig ijskoude handen en voeten. Sokken helpen met de bloedtoevoer naar geslachtsdelen en dus met opwinding en orgasmes.
Tips en tricks voor partners/dates van mensen met energiebeperking en/of endometriose:
- Probeer het niet persoonlijk te nemen als je partner geen energie, kracht of behoefte heeft aan seks. Er komen nog genoeg momenten, er zijn zoveel manieren van intimiteit en over de teleurstelling kunnen jullie het samen hebben. Communiceer jouw behoeften en luister naar die van de ander. Zo zul je echt manieren vinden die voor jullie beiden fijn zijn.
- Bedenk eens op hoeveel manieren en momenten je óók seksueel bent. Kleine aanrakingen, strelingen als je lekker naast elkaar zit of ligt, opgaan in een goeie knuffel of zoen, een tik op elkaars billen, complimenten over elkaars aantrekkelijkheid (‘wat ben je ook een lekker ding’, ‘oeh in dat shirt komen je borsten heel goed uit’ etc.), verlekkerd kijken als je de ander naakt ziet, onder de douche of tijdens het aankleden (wij doen dit dagelijks haha)!
- Plan je sekssessies! Dan weet je beiden waar je aan toe bent en hoe je je energie die dag/week het beste in kan delen. Dat is helemaal niet zo onsexy als je zou denken, je hebt namelijk alleen maar meer tijd om ernaar uit te kijken en alvast leuke dingen te verzinnen.
- Dus, happy planning!
