Seksuele educatie op school – Deel 1

‘Hallo, ik zie dat seksuele voorlichting voornamelijk gericht is op het voorkomen van zwangerschap en soa’s. De plaatjes van de mensen zijn voornamelijk van symmetrische, witte en gespierde lichamen. Er wordt weinig gesproken over de diversiteit binnen seksualiteiten, genders, geslachten, lichamen en relaties. Kunnen jullie mij uitleggen waarom?’

Zo begon ik een tijd terug één van mijn telefoongesprekken. Over seksuele voorlichting in het onderwijs (en thuis) zijn al jaren klachten. Veel mensen geven aan dat hun seksuele opvoeding niet compleet was en dat ze veel zelf moesten uitzoeken. Dat zelf uitzoeken hoort er ook een beetje bij. Jouw seksuele ontwikkeling houdt tenslotte niet op bij 18 jaar. MAAR het zou fijn zijn als er een stevige basis zou liggen voordat je als volwassene het zelf moet doen. 

Als je veranderingen wil in de maatschappij, dan moet je zelf een voorbeeld geven. De Nederlandse seksuele educatie moet veranderen. En zoals je weet, zulke grote veranderingen doe je niet alleen. Die doe je samen. Dat is onder andere waarom wij, als SKSPRAAT, bestaan. Via bijeenkomsten en online bieden we meer informatie en leerzame gesprekken over alles rondom seksualiteit, relaties en intimiteit. En keer op keer wordt duidelijk: seksuele voorlichting op school blijft... gebrekkig. 

In de lente van 2020 (je weet wel, toen we allemaal thuis zaten) was ik het zat. We konden niets organiseren en op Instagram liep alles wel lekker, maar je blijft afhankelijk van de mensen die jou volgen. Voor de zoveelste keer gaven onze volgers op social media aan dat hun seksuele voorlichting niet echt volledig was en met het groeiende aantal volgers kregen (en krijgen) we ook steeds meer DM’s van tieners met vragen. Terechte vragen maar ook vragen die verrasten; krijgen ze deze informatie niet op school? Tijd om aan de bel te trekken en verhaal te halen bij de bron: de mensen die seksuele voorlichting vormgeven.  

Gelukkig weet ik de weg binnen het onderwijs. Veel mensen zijn al bezig geweest met petities, moties en andere oproepen om via de politiek ´het onderwijs´ te dwingen om betere seksuele educatie te geven. Het onderwijs is echter een groot log systeem, dat niet alleen wordt bepaald door dingen die van bovenaf worden opgelegd. Het onderwijs bestaat uit een curriculum, schoolbesturen, lerarenopleidingen, de leraren zelf, adviesbureaus, trainingsbureaus, de onderwijsinspectie, lesmateriaal en lesmethodes. Lesmethodes zoals de biologieboeken. Weet je nog? Het hoofdstuk uit de tweede klas waar opeens plaatjes van piemels en vulva’s in stonden? Het hoofdstuk waar je graag wel of juiste helemaal niet naar wilde kijken? 

Ik heb de stoute schoenen aangetrokken en ik ben de uitgevers van deze boeken gaan bellen met bovenstaande vraag; waarom ziet het hoofdstuk over seksuele voorlichting er zo uit? En die uitleg heb ik gekregen. Dat duurde anderhalf uur, dus dat bespaar ik jullie. In ieder geval is het belangrijk om te weten dat er rekening moet worden gehouden met alle soorten scholen in Nederland. Met alle soorten religieuze en culturele achtergronden. Een schoolboek schrijven wordt daardoor een compromis van degene die het anders willen, het curriculum en de mensen die het liefste het hele hoofdstuk uit het boek scheuren. 

De gesprekken met uitgevers waren open en eerlijk. Dat niet alleen. Een uitnodiging om zelf mee te lezen en feedback te geven zat hier ook bij. Dat betekent helaas niet dat we direct alles kunnen veranderen. Het betekent wel dat er mogelijkheden zijn om in gesprek te blijven en bij te dragen aan een meer inclusieve seksuele educatie. Dat deden we al in onze gastcolleges op hogescholen en gesprekken met leraren. Met een ingang binnen de lesmethodes kunnen we er nog verder op in gaan. Soms gaan die veranderingen langzaam, maar met elke les, college en gesprek maken we stappen in meer openheid over seksualiteit. We heten niet voor niets SKSPRAAT. Ook door pràten kan je doen. Dus we blijven in gesprek.

En over die schoolboeken? Daar hoor je later vast nog meer van…!

Veel digitale knuffels,

Sari

____________________________________________________________________

Petities: een manier waarbij mensen via een groot aantal handtekeningen kan aangeven dat er iets veranderd moet worden.

Moties: een manier waarop een lid van een vereniging een discussiepunt kan neerleggen.

Curriculum: het leerplan voor, in dit geval, Nederland. Alle belangrijke punten die alle Nederlandse kinderen aan het eind van hun schooltijd moeten weten.

Lesmethodes: boeken of websites waar alle lesstof van een schoolvak in staat, zodat door leraren en voor leerlingen les gegeven kan worden.